Παρασκευή 1 Σεπτεμβρίου 2017

Νίκου Σαραντάκου, Μηνολόγιον Σεπτεμβρίου

Ο Σεπτέμβριος είναι ο ένατος μήνας του χρόνου, παρόλο που ετυμολογικά παραπέμπει στον (λατινικό) αριθμό εφτά. 
Βλέπετε, στο παλιό ρωμαϊκό ημερολόγιο, που είχε πρώτο μήνα του τον Μάρτιο, ήταν όντως ο έβδομος μήνας. 
Όταν μετά προστέθηκαν ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος στην αρχή, οι ονομασίες των άλλων μηνών δεν άλλαξαν κι έτσι οι μήνες από τον Σεπτέμβριο ως τον Δεκέμβριο βρίσκονται σε ετυμολογική αναντιστοιχία. 
Στα βυζαντινά χρόνια, το πολιτικό και το εκκλησιαστικό έτος άρχιζαν τον Σεπτέμβρη και επιβίωση αυτού έχουμε στο ημερολόγιο που τη σημερινή μέρα τη χαρακτηρίζει «αρχή ινδίκτου». 
Στα προηγούμενα μεζεδάκια μας είδαμε κι ένα μαργαριτάρι σχετικό με την ινδικτιώνα.
Από τις λαϊκές ονομασίες που έχει ο Σεπτέμβρης, η γνωστότερη είναι Τρυγητής, διότι τότε γίνεται ο τρύγος, η συγκομιδή των σταφυλιών, μέγιστο γεγονός στον παλιό αγροτικό κόσμο. 
Στην πόλη, ο Σεπτέμβρης είναι ο μήνας που ανοίγουν τα σχολεία και αρχίζει η νέα ακαδημαϊκή χρονιά, που επιστρέφει ο κόσμος από τις διακοπές, που αρχίζουν ξανά τα πρωταθλήματα στα διάφορα σπορ (αν και το ποδόσφαιρο αναγκαστικά προσαρμόστηκε στο πρόγραμμα των βορειότερων χωρών και ξεκινάει αυγουστιατικα
Πα 1Απελλού του ζωγράφου
Σα  2†  Κωνσταντίνου  Κανάρη του πυρπολητού και γέννησις Ανδρέου Εμπειρίκου του υπερρεαλιστού. Και κοίμησις παπα-Στρατή, της Αγκαλιάς της Λέσβου.
Κυ  3Ιωάννου Μακρυγιάννη συγγραφέως και αγωνιστού
Δε 4Πρώτη έκδοσις της «Παπίσσης Ιωάννας» υπό Εμμανουήλ Ροϊδου
Τρ  5Αρχιλόχου του Παρίου και θανή Νίκου Νικολαΐδη του σκηνοθέτη
Τε  6Τα Σεπτεμβριανά της Πόλης
Πε  7Αρτέμιδος και Ενυαλίου
Πα 8Παγκόσμιος Ημέρα κατά του Αναλφαβητισμού
Σα 9Γενέσιον Μιχαήλ Θερβάντες
Κυ 10† Ρώμου Φιλύρα του κατηραμένου ποιητού
Δε 11†  Ανατροπή και φόνος Σαλβατόρ Αλλιέντε
Τρ 12Γενέσιον Μαυρικίου Σεβαλιέ
Τε 13†  Δάντου Αλιγκέρι
Πε 14Ίδρυσις της Φιλικής Εταιρείας & θανή Μ. Καραγάτση & Στέλιου Καζαντζίδη
Πα 15Ανακάλυψις της πενικιλίνης υπό Φλέμιγκ
Σα 16† Κοίμησις Μαρίας Κάλλας, της αξεπέραστης ντίβας (1977)
Κυ 17†  Μάνου Λοΐζου του γλυκύτατου μελωδού
Δε 18Έναρξις Μεγάλων Μυστηρίων εν Ελευσίνι
Τρ 19† Κοίμησις Νικολάου Σκαλκώτα του μουσουργού (1949) και αυτοπυρπόλησις Κωνσταντίνου Γεωργάκη, φοιτητού εν Ιταλία (1970)
Τε 20Γενέσιον Ευριπίδου
Πε 21Διεθνής Ημέρα Ειρήνης
Πα 22Γενέσιον Μιχαήλ Φαρανταίη
Σα 23Της εν Σαλαμίνι ναυμαχίας και της νίκης εν Ιμέρα
Κυ 24†  Παρακέλσου
Δε 25Γενέσιον Δημητρίου Σοστακόβιτς
Τρ 26Γενέσιον Αλβέρτου Μοράβια και θανή Λευκαδίου Χερν του ελληνοϊάπωνος
Τε 27Ίδρυσις του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου
Πε 28†  Θανή Λουδοβίκου Παστέρ
Πα 29† Κοίμησις Αιμιλίου Ζολά
Σα 30Καρόλου Δαρβίνου
Επίσης, ακόμα βλέπει κανείς το “ραντεβού τον Σεπτέμβρη” των παλιότερων χειμερινών κινηματογράφων, παρόλο που εδώ και καιρό οι πιο πολλοί συνεχίζουν ολοχρονίς τη λειτουργία τους. Με δυο λόγια, ο Σεπτέμβρης είναι ο μήνας ενός νέου ξεκινήματος.
Κάθε κατεργάρης στον πάγκο του έλεγαν παλιότερα για το άνοιγμα των σχολείων, κάτι που τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα γίνεται στις 11 του Σεπτέμβρη. 
Ακόμα, τα παλιότερα χρόνια ο Σεπτέμβρης ήταν ο μήνας των μετακομίσεων -επειδή οι άνθρωποι είχαν ελάχιστα έπιπλα, δεν τους ήταν δύσκολο να μετακομίζουν και αρκετοί το έκαναν ακόμα και κάθε χρόνο.
Ο Σεπτέμβρης είναι μήνας που έχει δικό του ουσιαστικό: τα Σεπτεμβριανά είναι το πογκρόμ εναντίον των Ρωμιών της Πόλης το 1955. “Μαύρος Σεπτέμβρης”  ονομάστηκε η αιματηρή καταστολή των Παλαιστινίων στην Ιορδανία τον Σεπτέμβριο του 1970 και στη συνέχεια η μαχητική παλαιστινιακή οργάνωση που πραγματοποίησε τα επόμενα χρόνια μια σειρά από θεαματικά τρομοκρατικά χτυπήματα, μερικά απ’ αυτά σχετικά με τον ελληνικό χώρο -και με διασημότερο και σοβαρότερο την επίθεση στους Ισραηλινούς αθλητές στο Μόναχο κατά τη διάρκεια της Ολυμπιάδας του 1972.
Η 11η του Σεπτέμβρη, που σε μας ανοίγουν τα σχολεία, είναι φυσικά η ημερομηνία που έγινε παγκοσμίως διάσημη από το τρομοκρατικό χτύπημα στους Διδυμους Πύργους το 2001, γεγονός που άλλαξε τη ζωή μας από αρκετές απόψεις. 
Η ημερομηνία είναι πιο γνωστή στην αμερικάνικη μορφή της, 911. 
Στα καθ’ ημάς, διάσημη σεπτεμβριανή ημερομηνία είναι η 3η του Σεπτέμβρη, είτε από το 1843 με το πρώτο Σύνταγμα είτε από το 1974 όπου ο Ανδρέας Παπανδρέου, όχι συμπτωματικά, ίδρυσε το ΠΑΣΟΚ. Έχει δημιουργηθεί και η σπάνια λέξη ‘τριτοσεπτεμβριανός’.
Βέβαια, υπάρχουν και πάμπολλες παροιμίες, φράσεις, τραγούδια, διηγήματα, μυθιστορήματα, ταινίες με τον Σεπτέμβρη.
Θα βάλω μερικά για προσάναμμα και περιμένω από εσάς να συμπληρώσετε. 
Από τραγούδια, ας θυμηθούμε το “Κάθε Σεπτέμβρη” του Δεληβοριά, το «Τον Σεπτέμβριο θυμάμαι» του Μίκη από το θεατρικό έργο «Ένας Όμηρος», το απαραίτητο «Θα σε ξανάβρω στους μπαξέδες» (τρεις του Σεπτέμβρη να περνάς) του Ανδριόπουλου, καθώς και το «Φίλοι κι αδέρφια» απ’ το Μεγάλο μας τσίρκο, αλλά και το «Θυμήσου το Σεπτέμβρη» του Σπανού.
Από ποιήματα, θα θυμίσω ότι ο Καβάφης (αν και στα κρυμμένα του ποιήματα) απαθανάτισε τον Σεπτέμβρη του 1903. 
Βιβλία υπάρχουν πολλά με τον Σεπτέμβρη στον τίτλο τους, αλλά δεν ξεχωρίζω κανένα. 
Από ταινίες, θα αναφέρω τον Σεπτέμβριο του Γούντι Άλεν.
Καλό μήνα λοιπόν - και όπως προσφυώς είπε ένας φίλος πρόπερσι την ίδια μέρα, μην ευχηθείτε στο γραφείο «καλό φθινόπωρο» ή, πολύ χειρότερα, «καλόν χειμώνα» γιατί οι συνάδελφοί σας μπορεί να σας πετάξουν τον καφέ στο κεφάλι.
Κι ένα παλιό σεπτεμβριάτικο τραγούδι:
=================================
«Σεπτέμβρη μήνα μου»
Στίχοι: Δημήτρης Χριστοδούλου
Μουσική: Γιάννης Γκούμας
Ερμηνεία:Πόπη Αστεριάδη
--------------------------------------------------------
Σεπτέμβρη μήνα μου βροχή φωνή μου
Νησί που σώπασες πικρό νερό
Όλα τελειώνουνε κάτω απ’ τον ήλιο
Όλα αρχίζουνε με τον καιρό
Σεπτέμβρη δρόμε μου νησί φωτιά μου
Όσα τελειώνουνε μες στον καιρό
Αίμα που έδωσα πέρα στην άμμο
Έρωτα έσβησες μες στον λυγμό
Εδώ γεννήθηκα κάτω απ’ την άμμο
Κι εδώ είν’ η ώρα μου που θα σε βρω
Αίμα που σ’ έχασα στο κύμα επάνω
Μέσα στη θάλασσα σ’αναζητώ
Θάλασσα αίμα μου πού να μιλήσω
Και ήλιε πόνε μου πού να το πω
Εδώ γεννήθηκα κάτω απ’ την άμμο
Μέσα στην πίκρα μου θ’αναστηθώ
==================================    
ΠΗΓΗ:sarantakos.wordpress.com

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου